به گزارش وبدا دکتر علیرضا بیگلری در گفت‌وگو با موج رسا، با اشاره به حضور تیم محققین و ناظرین ایرانی در روزهای اخیر در کوبا در راستای پروژه مشترک تولید واکسن کرونا اظهار کرد: ایران یکی از باسابقه ترین کشورهای منطقه در امر ساخت واکسن است و انستیتو پاستور نیز نخستین موسسه‌ای است که در خاورمیانه اقدام به تولید واکسن کرده است.
وی افزود: سالهاست که واکسن‌های ایرانی در داخل مرزها تولید شده و می‌توان گفت که قریب به اتفاق ایرانی‌ها حداقل یکی از واکسن‌های انستیتو پاستور را دریافت کرده اند.
رییس انستیتو پاستور ایران با بیان اینکه تجربه بسیار خوبی در انستیتو پاستور و و موسسه رازی در امر واکسن سازی در داخل کشور وجود دارد، ابراز کرد: از حدود 40 سال پیش نوع و روش تولید واکسن عموما تغییر کرده و واکسن‌های با فناوری زیستی ساخته می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه کشوری که درگذشته در فرآیند انتقال تکنولوژی واکسن مشارکت جدی داشته، کوبا است عنوان کرد: حدود دودهه پیش تکنولوژی ساخت واکسن هپاتیت B از کوبا به انستیتو پاستور ایران منتقل شده است که درصد بسیار بالایی از ایرانی‌ها این واکسن را دریافت کردند.
بیگلری بیان کرد: با ورود فناوری ساخت واکسن هپاتیت B از کوبا به ایران نه تنها ایران توانایی ساخت واکسن با فناوری زیستی را پیدا کرد، بلکه این صنعت در داروسازی ایران نیز شکل گرفت و توسعه یافت به طوری که اولین گروهی که در کوبا آموزش دیدند همان هایی بودند که علاوه بر تولید واکسن داروهایی با این تکنولوژی را در کشور تولید کردند.
تولید مشترک
وی خاطرنشان کرد: با تصویب مجلس شورای اسلامی قرار شد واکسن پنوموکوک نیز در ایران ساخته شود، به همین خاطر قراردادی با دولت کوبا در سال 98 منعقد شد که همکاری مشترک دو کشور را در ساخت واکسن پنوموکوک ممکن می‌کرد.
رییس انستیتو پاستور ایران با بیان اینکه تولید واکسن پنوموکوک شاید یکی از پیچیده ترین و سخت ترین تولیدات در زمینه واکسن است، عنوان کرد: تعداد کشورهایی که صاحب تکنولوژی این واکسن هستند، کمتر از انگشتان یک دست است.
وی با بیان اینکه بعد از شیوع کرونا در دنیا کوبا با اینکه ابتلا بسیار کمی داشت اما تولید واکسن‌های متعددی را آغاز کرد، گفت: در ایران نیز همزمان 17 گروه شروع به ساخت واکسن کرونا کردند که یکی از آنها واکسن مشترک با کوبا است.
بیگلری با اشاره به اینکه واکسن مشترک ایران و کوبا بر مبنای زیرساخت واکسن پنوموکوک است، اضافه کرد: برنامه تولید مشترک در دو کشور ایران و کوبا شکل گرفت و وقتی این واکسن تولید شد در آزمایشات حیوانی و پیش بالینی بسیار خوب عمل کرد و چون باید سه فاز انسانی را پشت سر می‌گذاشت، در فاز یک در کوبا بسیار موفق عمل کرد و نشان داد که ایمن و بی خطر است.
وی با بیان اینکه واکسن تولید مشترک ایران و کوبا از پیشرفته ترین فناوری های تولید واکسن بهره می برد، گفت: این تکنولوژی باعث می شود تا واکسن هم بی خطر و بی ضرر باشد و هم مصونیت بسیار خوبی ایجاد کند.
رییس انستیتو پاستور ایران با بیان اینکه فاز دو انسانی نیز حدود یک ماه پیش در کوبا تحت اشراف انستیتو پاستور ایران شروع شد و اکنون با همکاری ایران پیش می رود، اظهار کرد: با توجه به مذاکراتی که هفته قبل در کوبا داشتیم و همچنین نتایج بسیار خوب مرحله دو کار آزمایی بالینی تا اینجای کار، مقرر شد مرحله سوم آزمایش انسانی در کوبا و ایران همزمان انجام شود.
وی با اشاره به اینکه با توجه به نتایج کارآزمایی تا اینجای کار مطمئن هستیم که این واکسن مطمئن، موثر و کارا است، گفت: در ماه‌های بهمن و اسفند کارآزمایی مرحله سوم واکسن برای جمعیت بزرگی بین 40 تا 50 هزار نفر در ایران مورد بررسی قرار خواهد گرفت و با توجه به نتایجی که از کارآزمایی یک و دو داریم امیدواریم در مرحله سه نیز که در ایران و کوبا است، نتایج خوبی بگیریم تا وارد فاز عمومی استفاده از واکسن شویم.
خبرهای خوش برای مردم
بیگلری با بیان اینکه ایمنی و کارایی این واکسن در بزرگسالان، افراد مسن و افرادی که دارای بیماری زمینه ای هستند نتیجه بسیار خوبی داشته است، افزود: تمامی گروه‌ها می‌توانند از این واکسن بدون هیچ نگرانی استفاده کنند که خبر بسیار خوشی برای مردم است.
وی تصریح کرد: با ورود این واکسن که تولید مشترک دو کشور ایران و کوبا است، قدم بسیار خوبی در ایجاد ایمنی مردم در مقابل کرونا برداشته خواهد شد.
رییس انستیتو پاستور ایران بیان کرد: ایران خوشبختانه با علم به اینکه این فرصت، فرصت بی نظیری است برای قدرتمندسازی زیرساختهای تولید واکسن اقدام کرده است و اکنون 17 گروهی که در ایران بر روی تولید واکسن کار می‌کنند بر روی همه روشهایی که در دنیا وجود دارد، کار می‌کنند.
وی با بیان اینکه تمامی فناوری های واکسن در داخل پیش می‌رود، گفت: اینکه کدام یک از این واکسن ها از فاز حیوانی و فازهای یک، دو و سه انسانی بیرون می‌آید، باید منتظر بمانیم.
بیگلری تصریح کرد: در ساخت واکسن دو نکته بسیار مهم است، اول اینکه ساخت واکسن پوششی است یعنی هر کشوری بتواند سه واکسن با فناوری های متفاوت بسازد زیرساختهای این سه واکسن می‌تواند برای تولید چندین واکسن دیگر نیز استفاده شود چرا که واکسن‌ها در برخی موارد شبیه به هم هستند و هرچقدر کشوری بتواند واکسن متفاوت بسازد تعداد واکسنهایی که امکان ساخت دارند نیز افزایش می‌یابد.
وی با بیان اینکه گام اول همیشه دشوارترین گام است، گفت: وقتی این تکنولوژی جاافتاد، زیرساختهای آن با فناوری واکسن جدید باعث می‌شود تا بتوان واکسن‌های بعدی را ساخت. دوم اینکه واکسن یک چهار راه و تقاطع برای علوم و فنون مختلف است یعنی کشوری که واکسن می‌سازد در مهندسی ژنتیک، ایمنی شناسی، داروسازی، اپیدمیولوژی، بیوتکنولوژی و فرآورده های بیولوژیک، ویروس شناسی و میکروبیولوژی و رشته‌های مرتبط دیگر پیشرفت بسیار زیادی می‌کند یعنی همه این علوم در ساخت واکسن کاربرد دارند.
رییس انستیتو پاستور ایران با تاکید بر اینکه ساخت واکسن باعث می‌شود علوم دیگر کشور نیز به روز و قدرتمند شود و ارتقا یابد، افزود: سرمایه گذاری روی واکسن ارزشمند بوده و با توجه به پیشینه بسیار قدرتمند کشور در دهه‌های قبل اکنون وقت آن است که از این فرصت کووید 19 استفاده کرده و زیرساختهای تولید واکسن را از همه طرق ممکن تقویت کنیم چرا که بیماری کووید آخرین بیماری از رده بیماریهایی نیست که به واکسن نیاز خواهند داشت و در سالهای آینده نیز تکراری از این بیماریها داریم و آن موقع ارزش این سرمایه گذاری را به چشم می‌بینیم.
واکسن بی خطر با ایمنی بالا ساخت ایران و کوبا
وی عنوان کرد: با توجه به اینکه همه دنیا کوبا را به عنوان یک واکسن ساز باتجربه می‌شناسند و ایران نیز سابقه طولانی در زمینه واکسن دارد، در خصوص واکسن کرونا از لحظه طراحی دقت بسیار زیادی به خرج دادیم که ایمنی و کارایی بالایی داشته باشد یعنی واکسن تولیدی مشترک ایران و کوبا در بین واکسن‌های تولیدی در دنیا از دقت بسیار بالایی برخوردار است و نوع فناوری به کار برده شده نیز کاملا بی خطر است.
بیگلری تصریح کرد: باید تکرار کنم که واکسن مشترک ایران و کوبا با توجه به فناوری استفاده شده ایمنی زایی بسیار بسیار بالایی دارد و به طور یقین بعد از موفقیت در کارآزمایی مرحله 3 در بین واکسن های تولید شده در دنیا یکی از شاهکارهای تولید واکسن خواهد بود که قدرت ایران و کوبا را در طراحی و ساخت یک واکسن مشترک نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه واکسن مشترک ایران و کوبا در عین ایمن بودن، کارایی بسیار بالایی دارد، تصریح کرد: با توجه به مراحل کارآزمایی می‌توان پیش بینی کرد که این واکسن یکی از برترین واکسن‌های کووید 19 در دنیا خواهد بود.
رییس انستیتو پاستور ایران در خصوص عوارض واکسن های خارجی که مقام معظم رهبری نیز نسبت به آن هشدار دادند، گفت: یکی از اصول مهم در واکسن این است که واکسن‌ها معمولا می‌توانند عوارضی از خودشان داشته باشند و این به نوع و نحوه ساخت و فناوری انتخاب شده برمی‌گردد.
وی بیان کرد: برخی از واکسن‌ها نوع و نحوه ساخت و عوارضشان مشخص است به عنوان مثال، ویروس کشته شده و غیرفعال می‌شود و بعد به بدن تزریق می‌شود و چون با این فناوری سالها آشنا هستیم و بشر تعداد زیادی از واکسن ها را بدین شیوه ساخته و استفاده کرده است، بنابراین عوارض آن را می‌دانیم.
بیگلری افزود: عوارض برخی از واکسن های نوترکیب را نیز امروزه به خوبی می‌دانیم اما با توجه به اضطراری که در دنیا به خاطر کووید 19 ایجاد شد، باعث شد تا یکسری از واکسن هایی ساخته شود که بشر هنوز از آن راه برای تولید واکسن استفاده نکرده بوده و یک مورد آن راه ام.آر. ان. ای( روش به کار برده شده در واکسن فایزر و مدرنا) است که برای نخستین بار از این روش استفاده می‌شود.
وی اظهار کرد: ممکن است این واکسن ایمنی و کارآیی خوبی نیز داشته باشد اما باید توجه کرد که کارآزمایی‌های بالینی فعلی کوتاه مدت است، یعنی این واکسن های مزبور ممکن است عوارضی داشته باشند که بعد از پنج سال و یا 10 سال خود را در جمعیت نشان دهد و به همین خاطر یک علامت سوالی که فعلا جوابی برای آن وجود ندارد در مقابل آنها قرار دارد.
رییس انستیتو پاستور ایران با بیان اینکه از لحاظ علمی از بدون عوارض بودن این واکسن ها نمی‌توان مطمئن و قطعی صحبت کرد.
وی با اشاره به اینکه اکنون 17 گروه ایرانی بر روی واکسن کرونا کار می‌کنند، عنوان کرد: در خود انستیتو پاستور دو واکسن دیگر نیز توسط شرکتهای دانش بنیان در حال تولید است که علاوه بر این دو گروه، این واکسن مشترک ما با کشور کوبا ساخته می‌شود.
بیگلری با بیان اینکه یکی از واکسن‌های ایرانی وارد فاز انسانی و کارآزمایی مرحله یک شده است، افزود: یک یا دو شرکت دیگر ایرانی نیز در هفته‌های آینده وارد فاز یک کارآزمایی بالینی خواهند شد.